Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10577 przypisów.
wieleśmy (…) mówili — inaczej: wiele mówiliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy (…) rozprawiali — inaczej: wiele rozprawialiśmy (przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
wieleśmy się nacierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wiele się nacierpieliśmy. [przypis edytorski]
Wiele siejecie, a mało użynacie — Ag 1, 6. [przypis edytorski]
Wiele tam możem siłami naszymi (…) gniazdo człowieka — Poeta oczyszczony ze zmaz grzechowych powrócił do stanu niewinności, w jakim byli w raju pierwsi rodzice nasi. Tu wzrok więcej ma siły spoglądać na niebieskie światła, jak [więcej (…) jak — dziś popr. więcej niż] w stanie grzechu i pokuty. Ale tylko odblaskiem tego światła, jakie się odbija z oblicza Beatrycze, a który o ile wyżej wznosi się z gwiazdy na gwiazdę, coraz żywiej z niej świeci, wzrok poety będzie tak wzmocniony, aby sam mógł spoglądać i znosić blask świateł niebieskich. [przypis redakcyjny]
wiele — tu: ile. [przypis edytorski]
Horacy, Wybrane utwory, Pieśń I, 1
(Maecenas atavis, edite regibus...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wiele tylko — dziś: ile tylko. [przypis edytorski]
wiele — u Cylkowa: 'dosyć'; uzasadnienie korekty: doprecyzowanie wersetu, w oryginale jest רָב (raw): ‘dużo’ i te słowa są potem porównane ze słowami Jakuba w 33:11. [przypis edytorski]
wiele winienem kochance… — nazwisko tej Włoszki nie jest znane. [przypis redakcyjny]
wieleż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: jakże wiele, ileż. [przypis edytorski]
wieleż — ile; czy dużo. [przypis edytorski]
wieleż — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż i występującą w funkcji wzmacniającej; inaczej: czy wiele, czyż wiele (ile). [przypis edytorski]
Wieleż to zbrodni, przekupstwa, krzywoprzysięstw, zawziętości, podstępów, zdrady, chorób, płaczu, wyrzekań był przyczyną jeden ten podpis — Szorcz, ten, który z urzędu swojego przysięgał nie dozwalać, aby się obywatelowi stała niesprawiedliwość, podsędek chełmiński [w wydaniach z końca XVIII w.: chełmski], wyrobił sobie kaduk na majątek Namirowskich. Chciał ten sędzia szlachetną familią wprzód pozbawić ze czci, aby tym sposobem wydarł jej majątek. [przypis autorski]
Wiele z tych żartów (…) siejemy — [cyt. za:] Millet, Rabelais. [przypis tłumacza]
wielga (gw.) — wielka. [przypis edytorski]
wielgi — dziś popr.: wielki. [przypis edytorski]
wielgie ognie — Mendel ma na myśli wypadki warszawskie w latach 1861–1864. [przypis redakcyjny]
wielgi (gw.) — wielki. [przypis edytorski]
wielgolud — dziś popr.: wielkolud. [przypis edytorski]
wielgomożnych grofów Katanów — zakładnikami byli magnaci: Stefan Apaffi (mający za żonę rodzoną siostrę matki Rakoczego) i Jerzy Gyjeröffi; katan (z węg.): żołnierz (Pasek przekształcił rzecz. pospolity w nazwisko). [przypis redakcyjny]
wieli Bóg o tym (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy Bóg wie o tym. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim. [przypis edytorski]
Wieliczka — miasto powiatowe w województwie małopolskim, znane z zabytkowej kopalni soli, do której powstania zgodnie z legendą miała się przyczynić św. Kinga. [przypis edytorski]
Wielikaja — rzeka na zachodzie europejskiej części Rosji o dł. 430 km i pow. dorzecza 25 200 km². [przypis edytorski]
wieliki (starop.) — wielki. [przypis edytorski]
wielikoduszje (ros.) — wspaniałomyślność, wielkoduszność. [przypis edytorski]
wielikolepszy — zniekształcone ros. wielikoliepnyj: wspaniały. [przypis edytorski]
wielką ci winien jestem wdzięczność, Teodorze, za to, żeś mnie zapoznał z Teajtetem, a równocześnie i z Gościem — Teodor przedstawił Teajteta Sokratesowi w dialogu Teajtet; na kolejną rozmowę z Sokratesem Teodor i Teajtet przyprowadzili ze sobą Gościa z Elei (w dialogu Sofista). [przypis edytorski]
Wielką ma infekcję (…) służyć — zamiast: wielką ma intencję służyć; Gobbo i Lancelot, rozmawiając z „wielmożnym panem” Bassaniem, starają się używać „pańskich”, mądrych słów, którymi sami się na co dzień nie posługują i je przekręcają. [przypis edytorski]
Wielką Polskę — ówczesny wariant pisowni słowa „Wielkopolska”. [przypis edytorski]
wielkąś krzywdę (…) wyrządził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wielką krzywdę (…) wyrządziłeś. [przypis edytorski]
wielką wobec zwierząt ludzkość i łagodność, a to z różnych względów… — por. Kazimierz Lubecki, Chrześcijaństwo o dobroci dla zwierząt, Kraków 1909. [przypis autorski]
wielka aria Figara — popisowa aria barytonowa Largo al factotum, wykonywana przez tytułowego cyrulika Figara w operze Rossiniego Cyrulik sewilski (1816). [przypis edytorski]
Wielka Armenia — μεγάλη Ἀρμενία, górzysta kraina w Azji, którą Eufrat dzielił na Armenię Wielką i Małą, z górą Ararat (אֲרָרָֽט Rdz 8, 4). [przypis tłumacza]
Wielka Armia — armia Napoleona Bonaparte. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — armia francuska dowodzona przez Napoleona I w okresie wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Wielka Armia (fr. Grande Armée) — główna armia francuska w okresie wojen napoleońskich; podczas wyprawy na Rosję (1812) liczyła ok. 500 tys. żołnierzy, z czego większość zginęła lub dostała się do niewoli w czasie kampanii i późniejszego odwrotu. [przypis edytorski]
wielka bogów matka — Cybele. [przypis edytorski]
wielka buława litewska — tu: tytuł hetmana wielkiego litewskiego; buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej. [przypis edytorski]
wielka choroba (daw.) — epilepsja, padaczka. [przypis edytorski]
wielka choroba — epilepsja. [przypis edytorski]
Wielka Diana z Efezu — Wielka Artemida Efeska, wywodząca się z frygijskiej bogini Kybele, czczona zarówno jako Bogini-Matka, patronka macierzyństwa i płodności, jak i Wieczna Dziewica, w Artemizjonie, wielkiej świątyni uważanej w staroż. za jeden z siedmiu cudów świata; jej słynny posąg przedstawiał kobietę z wieloma piersiami. [przypis edytorski]
Wielka Droga a. Mahajana — jeden z kierunków w obrębie buddyzmu. [przypis edytorski]
wielka dynastia francuska — chodzi o dynastię Burbonów, będącą boczną linią Kapetyngów, która panowała we Francji w latach 1589–1830. [przypis edytorski]
Wielka Emigracja — polska emigracja po upadku powstania listopadowego, w skład której wchodziło wielu twórców (m.in. Mickiewicz, Słowacki, Chopin) i polityków. [przypis edytorski]
Wielka Góra — położony na Słowacji, najdalej na wschód i na południe wysunięty szczyt Pienin. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w staroż. kolonie greckie na Sycylii i w płd. Italii. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e. [przypis edytorski]
Wielka Grecja — w starożytności nazwa terenów płd. Italii i Sycylii, skolonizowanych przez Greków w VIII–VI w. p.n.e.; w opozycji do tego terminu używano niekiedy nazwy „Mała Grecja” na określenie Grecji właściwej. [przypis edytorski]
wielka gwiazda Bliźniaków — chodzi o trzecią co do jasności, po Polluksie i Kastorze, gwiazdę konstelacji Bliźniąt, tradycyjnie oznaczaną γ Gem. [przypis edytorski]
Wielka Hosanna — jeden z ośmiu dni Święta Szałasów, kiedy przy modlitwie o zmiłowanie potrząsa się gałązkami palmowymi. [przypis tłumacza]
Wielka improwizacja — monolog Konrada z III części dramatu Dziady Adama Mickiewicza (1798–1855). [przypis edytorski]
wielka izba — izba męska, gr. megaron. [przypis edytorski]
Wielka jest różnica między książką (…) — Niektórzy chcą czytać qui zamiast que, czyli „książkę która sama tworzy naród”. [przypis tłumacza]
Wielka jest różnica w tym, aby nie być za Chrystusem i wyznawać to — Jak heretycy. [przypis tłumacza]
Wielka Jesziwa — tu: okazały budynek jesziwy (wyższej szkoły talmudycznej) zał. 1885 w ortodoksyjnej dzielnicy Meah Shearim w Jerozolimie. [przypis edytorski]
Wielka Koszysta — szczyt w Tatrach Wysokich (2193 m n.p.m.). [przypis edytorski]
wielka kotka — tygrys. [przypis autorski]
wielka książka — tu: Biblia. [przypis tłumacza]
wielka księżna — Maria Aleksandra z Meklemburgii-Schwerinu (1854–1920), znana też jako Miechen, która w 1874 wyszła za mąż za syna cara Aleksandra II, wielkiego księcia Włodzimierza Aleksandrowicza Romanowa; po ślubie dodała do swego imienia rosyjski patronimik od imienia swojego przodka, rosyjskiego cesarza Pawła I, i stała się odtąd znana jako wielka księżna Maria Pawłowna. [przypis edytorski]
wielka łąka Alachua — równina Alachua, ob. Preria Payne'a, w płn. Florydzie. [przypis edytorski]
wielka luka pomiędzy ptakami i gadami wypełniona została… — ptaki od końca XX w. uważa się za współczesnych potomków opierzonych dinozaurów, a zatem za linię dinozaurów, która przetrwała zagładę. [przypis edytorski]
Wielka Niedźwiedzica, Byk, Wielki Pies — nazwy gwiazdozbiorów. [przypis edytorski]
Wielka Niedźwiedzica — gwiazdozbiór okołobiegunowy nieba północnego, a zarazem trzecia co do wielkości konstelacja nieba. [przypis tłumacza]
Wielkanoc — najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie obchodzone na pamiątkę męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa; od 325 święto ruchome, obchodzone w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, przypadające pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. [przypis edytorski]
Wielkanoc — w roku 1686 wypadała 14 kwietnia. [przypis edytorski]
Wielka Pustynia Indyjska a. Thar — pustynia położona na terenach zachodnich Indii oraz południowo-wschodniego Pakistanu. [przypis edytorski]
Wielka Rada — ateńska Rada Pięciuset (gr. bule), opracowywała wnioski Zgromadzenia Ludowego; co 1/10 część roku państwem kierowała 1/10 część członków Rady, tj. zespół 50 urzędników, prytanów. [przypis edytorski]
Wielka Rada — Rada Pięciuset (gr. bule), opracowywała wnioski Zgromadzenia Ludowego; co 1/10 część roku państwem kierowała 1/10 część członków Rady, tj. zespół 50 urzędników, prytanów. [przypis edytorski]
Wielka rewolucja francuska wprowadziła nazwę klubów dla ugrupowań politycznych (np. klub jakobinów). W czasie powstania listopadowego działał klub patriotyczny. Tu Krasiński wprowadził nazwę klubów dla zawodowych ugrupowań rewolucjonistów. [przypis redakcyjny]
Wielka Rewolucja — tu: Wielka Rewolucja Francuska (1789–1799), podczas której doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów. [przypis edytorski]
Wielka rzymska kolumna, przez cię poimana — dowódca wojska papieskiego, Fabrycjusz Kolonna, ojciec poetki Wiktorii, dostał się w bitwie pod Rawenną 1512. r. do niewoli. Alfons mimo natarczywego żądania Francuzów, nie wydał im Fabrycego, lecz wyleczywszy z ran, odesłał do Rzymu. [przypis redakcyjny]
Wielka sztuka powstawała zawsze tam tylko, gdzie człowiek miał dostateczne w sobie bogactwo celów (…) a nie jako na cel jedyny — S. Brzozowski, Współczesne kierunki w literaturze polskiej wobec życia, „Głos” 1903, nr 19. Związki między własną twórczością prozatorsko-dramaturgiczną Wilhelma Feldmana a jego Piśmiennictwem polskim ostatnich lat dwudziestu ukazuje oraz trafną rehabilitację tego dzieła podejmuje Z. Greń w rozprawie Feldmana inscenizacje modernizmu, „Dialog” 1968, nr 8. [przypis autorski]
Wielka Warszawa — dawne określenie Warszawy w nowych granicach administracyjnych, jako miasta znacznie powiększonego o przyłączone w roku 1916 przedmieścia (m.in. Ochota, Mokotów, Czerniaków, Saska Kępa, Targówek, Bródno, Żoliborz, Młociny, Marymont, Powązki), z których dużą część stanowiły w momencie rozszerzenia obszary niezabudowane. [przypis edytorski]
Wielka Wieś — wieś położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. [przypis edytorski]
wielka wojna — dziś określana jako I wojna światowa (1914–1918). [przypis edytorski]
wielka wojna europejska — I wojna światowa (1914–1918). [przypis edytorski]
wielka wojna — I wojna światowa (1914–1918). [przypis edytorski]
wielka wojna — I wojna światowa (nazwa używana do wybuchu II wojny światowej). [przypis edytorski]
Wielka Wojna — określenie I wojny światowej (1914–1918) używane powszechnie w okresie międzywojennym, przed wybuchem II wojny światowej. [przypis edytorski]
wielka wojna — określenie I wojny światowej (1914–1918) używane powszechnie w okresie międzywojennym, przed wybuchem II wojny światowej. [przypis edytorski]
wielka wojna — pierwsza wojna światowa (1914–1918); tekst został wydany w roku 1918. [przypis edytorski]
Wielka Zaraza — epidemia dżumy, która nawiedziła Londyn w latach 1665–1666 i której ofiarą padło od 75 do 100 tys. ludzi, ok. 1/5 mieszkańców miasta; roznosicielami choroby były początkowo szczury (utrzymywano, że przywiezione na statkach z transportem bawełny z Holandii), zarazę powstrzymał ostatecznie dopiero wielki pożar, który strawił ogromne obszary stolicy. [przypis edytorski]
wielki 1917 rok — rok Rewolucji Październikowej. [przypis edytorski]
wielki Chiron, mistrz Achilla — Centaur Chiron był nauczycielem wielu bohaterów, a z kolei Achillesa, którego od dzieciństwa wychował. Pochylona na pierś głowa oznacza zamyślenia mędrca. [przypis redakcyjny]
Wielkich pieniędzy (…) naszladuje — idzie za wielkimi pieniędzmi. [przypis redakcyjny]
Wielki cień Moliera padł na ten utwór — Toż samo stało się z Grzegorzem Dandin, którego, niesłusznie moim zdaniem, zaczęto w ostatnich czasach „pogłębiać” i tragizować. Niedole małżeńskie Dandina, chama, któremu Molier nie dał ani jednego sympatycznego rysu, obracają się w ramach konwencji dawnego teatru (Zazdrość Kocmołucha); istotną treścią sztuki jest tu stosunek plebejusza do szlachty. [przypis tłumacza]
Wielki człowiek do małych interesów — komedia Aleksandra Fredry. [przypis edytorski]
Wielki Czwartek, Wielki Piątek — w kościele katolickim dni poprzedzające najstarsze święto chrześcijan, Wielkanoc; tzw. Triduum Paschalne: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota to dni przeznaczone na uroczyste przeżywanie i wspominanie Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]
wielki czyn — [tu:] Hiszpania i jej opór Napoleonowi. [przypis tłumacza]
Wielki Duch Manitou a. Manitou — w mitologii Indian północnoamerykańskich demiurg, boska siła, pierwsza istota i twórca wszechświata. [przypis edytorski]
Wielki Duch — w mitologii Indian północnoamerykańskich demiurg, boska siła, pierwsza istota i twórca wszechświata, niekiedy zwany także Manitou. [przypis edytorski]
Wielki Dzwon — niestety, nazwę „Wielki Dzwon” zawdzięczam Niemcom. Po pierwsze wzięta ona jest z popularnego wyrażenia: „Die Sache an die grosse Glocke hangen” [niem. rozgłaszać coś, krzykliwie obwieszczać, wyjaśniać; red. WL], które zawiera odcień ironiczny, niedowierzający; po drugie na pomysł o Dzwonie wpadłem, gdy się dowiedziałem, że Hauptmann napisał Dzwon zatopiony, i starałem się wykombinować, co on tam mógł powiedzieć. [przypis autorski]
wielkiémi blaski — dziś popr. forma N. lm: wielkimi blaskami. [przypis edytorski]
wielkie album — dziś r.m.: wielki album. [przypis edytorski]
wielkie białych gwiazd zebranie — Obraz wzięty z Apokalipsy św. Jana, rozdz. 4 i rozdz. 6. [przypis redakcyjny]
Wielkiego Być Może — [fr.] Le grand Peut-etre, wyrażenie, którego, wedle legendy, miał użyć umierający Rabelais. [przypis autorski]
Wielkiego ciała, którego jest głową — państwa (zastosowanie metafory obrazującej państwo jako ciało, a władcę jako jego głowę). [przypis edytorski]
wielkiego człowieka o podobnym nazwisku — być może chodzi o Roberta Devereux (kochanka królowej Anglii, Elżbiety I). [przypis edytorski]
wielkiego króla z tiarą na głowie… — tj. władcę imperium perskiego, który posługiwał się tytułem Wielkiego Króla i nosił tiarę, stożkowate nakrycie głowy, będące symbolem jego władzy. [przypis edytorski]
