ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8499 przypisów.
zatrudnione nabycie (starop.) — z trudem uzyskany dobytek. [przypis edytorski]
zatrudniony (tu daw.) — zajęty. [przypis edytorski]
zatrudniony — zajęty. [przypis edytorski]
zatrudniony — zajęty, zaprzątnięty. [przypis edytorski]
zatrutemi — dziś popr.: zatrutymi. [przypis edytorski]
zatrwożył — hebr. חרד (charad): ‘drżeć, lękać się’. Wedle słów midrasza Icchak zadrżał, gdyż ujrzał otwierającą się pod Esawem Gehennę, zob. Raszi do 27:33. [przypis edytorski]
zatrwożyli się — ἀθυμία… ὑπέλαβεν (N), απορία (D). [przypis tłumacza]
z Atrydy — dziś: z Atrydami. [przypis edytorski]
zatrzaskanych — dziś popr.: zatrzaskiwanych. [przypis edytorski]
zatrzaska — pułapka. [przypis edytorski]
zatrzask — zamek sprężynowy, którego zapadka zaskakuje automatycznie, bez użycia klucza. [przypis edytorski]
zatrzasłam — popr.: zatrzasnęłam [przypis edytorski]
zatrzęsać — dziś: trząść (z B.: co?) a. wstrząsać (z N.: czym?). [przypis edytorski]
Za trzewik mi zastępuje — umizga się do mnie (następuje na nogę w tańcu). [przypis redakcyjny]
za trzydzieści su dziennie — za Ludwika XV arystokracja ma sobie za zaszczyt obsypywać bogactwami panny Duthé, Laguerre i inne. Osiemdziesiąt albo sto tysięcy rocznie nie było niczym nadzwyczajnym: wielki pan zhańbiłby się mniejszą kwotą. [przypis autorski]
za trzy lata, w dobie jubileuszu — tj. w roku 1893, kiedy przypadała 50 rocznica święceń biskupich papieża Leona XIII. [przypis edytorski]
zatrzymać — tu: zamówić, zarezerwować. [przypis edytorski]
zatrzymał mię strumień — Strumień, który tu płynie, jak się dowiemy w następnych pieśniach, jest to Lete, według starożytnej mitologii, woda niepamięci. Ziemska szczęśliwość, zawarowana oczyszczeniem duszy ze zmaz grzechowych, wtedy tylko będzie zupełną, kiedy dręczące nas przypomnienie uprzednich grzechów z duszy naszej wygładzim. [przypis redakcyjny]
Zatrzymali je jedynie duchowni, ponieważ nie mieli interesu w zamianie. Różnice stanów i godności polegały jedynie na wysokości okupów, jak to ukażę gdzie indziej. Otóż, osobne prawa dały im okupy równie korzystne, jak mieli Frankowie: zachowali tedy prawo rzymskie. — Patrzcie kapitularze dodane do prawa salickiego w Lindembroch, pod koniec tego prawa, i rozmaite kodeksy praw barbarzyńskich, co do przywilejów duchownych w tym względzie. Patrzcie też list Karola Wielkiego do Pepina, twego syna, króla Włoch, z r. 807, gdzie jest powiedziane, że duchowny ma otrzymać potrójny okup. [przypis redakcyjny]
zatrzymane myto — wstrzymana zapłata. [przypis redakcyjny]
zatrzymanie (starop.) — więzienie. [przypis redakcyjny]
za trzy niedziele (daw., gw.) — za trzy tygodnie. [przypis edytorski]
Zatta — miasto Xativa albo San Felipe w prowincji Walencji w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
za — (tu rusycyzm:) przez. [przypis edytorski]
za twą całość — za twoją cielesną nietykalność, dla twojego ocalenia. [przypis edytorski]
zatwardzywa (daw.) — dziś: zatwardza. [przypis edytorski]
zatwostepić (neol.) — zatańczyć two-step. [przypis edytorski]
Zatybrze — wł.: Trastevere, rione XIII Rzymu. [przypis edytorski]
zatyć — roztyć się, utyć. [przypis edytorski]
zatykajwa (starop. forma) — dziś 2.os.lm trybu rozk.: zatykajmy. [przypis edytorski]
zatyłek — część tylna (tu: hełmu). [przypis redakcyjny]
zatyłek (daw.) — tylna część czegoś; miejsce za czymś. [przypis edytorski]
zatyłek (hełmu) — część tylna. [przypis redakcyjny]
Za tymi świętościami — „Wtem dało się widzieć pomyślne godło, ośmiu orłów kierujących lot ku lasowi, które postrzegłszy, Cezar zawołał: oto rzymskie ptaki, oto prawdziwe pułków bogi”, Tacyt, Roczniki, II, 17 (przekł. Naruszewicza). Przed godłami Rzymianie składali ofiary, jak świadczy Flawiusz dalej VI, VI, 1. [przypis tłumacza]
zatym (starop. forma ort.) — dziś popr.: zatem. [przypis edytorski]
zatym (starop. forma ort.) — dziś: zatem; więc. [przypis edytorski]
za tym (starop.) — potem. [przypis redakcyjny]
zatym (starop.) — za tym; w związku z tym, więc. [przypis edytorski]
Za tysiąc dziewoi ona mi obstoi — Zastąpi mi tysiąc dziewcząt. [przypis edytorski]
zatytułował zbiór kilku swoich komedii „Teatrem miłości” — Portoriche, Théâtre d'amour. [przypis tłumacza]
Za udział w zgromadzeniach lud dostaje wynagrodzenie — w Atenach po przywróceniu demokracji po wojnie peloponeskiej, od 403 p.n.e., za uczestnictwo w obradach zgromadzenia ludowego płacono obywatelom diety (ekklesiastikon), początkowo w skromnej kwocie jednego obola. [przypis edytorski]
zaufać swój skarb — dziś popr.: powierzyć swój skarb. [przypis edytorski]
zaufał — «Nie poprosił o żaden znak w tej sprawie», zob. Raszi do 15:6. [przypis edytorski]
zaufany — tu: zadufany, mający bezgraniczne zaufanie. [przypis edytorski]
zaufany w stopniu, który trzymał — mając ufność w pozycję, jaką zajmował. [przypis edytorski]
zaumierać (daw.) — zamierać, obumierać. [przypis edytorski]
zaum — technika „pisania pozarozumowego” rosyjskiego poety awangardowego Wielimira Chlebnikowa, oparta o symbolizm dźwiękowy. [przypis edytorski]
Zauna — w gwarze obozowej łaźnia, odwszalnia. [przypis edytorski]
zaunyti — niekus kalbėti. [przypis edytorski]
zaunywno (ros.) — smętnie, płaczliwie. [przypis redakcyjny]
za upamiętaniem (daw.) — po opamiętaniu się. [przypis edytorski]
za urzędem na polu Marsa goni — na Polu Marsowym, równinie poświęconej bogowi wojny Marsowi, poza tzw. murami serwiańskimi, otaczającymi dawniej Rzym, odbywały się m.in. zebrania ludowe komicjów centurialnych, wybierające urzędników. [przypis edytorski]
za „uśmierienie polskiego miatieża” (z ros.) — za uśmierzenie polskiego buntu (powstania styczniowego). [przypis redakcyjny]
za usmirenje polskawo miatieża (ros.) — za stłumienie polskiego buntu; tytuł medalu nadawanego przez władze carskie m.in. urzędnikom, którzy w czasie powstania styczniowego odznaczyli się szczególną lojalnością. [przypis edytorski]
zausznica (daw.) — kolczyk, ozdoba noszona na uchu. [przypis edytorski]
zausznice — tu: kolczyki. [przypis edytorski]
zausznik (daw.) — powiernik potajemnie dostarczający informacji. [przypis edytorski]
zausznik — doradca. [przypis edytorski]
zausznik — powiernik, człowiek zaufany. [przypis edytorski]
zausznik — powiernik i osoba dostarczająca informacji. [przypis edytorski]
zausznik (przestarz.) — powiernik, donosiciel. [przypis edytorski]
zauważył w trawie kilka fiołków (…) „Będę miał kolację” — liście fiołka pachnącego (Viola odorata) są jadalne, nadają się do sałatek i zup wiosennych. [przypis edytorski]
Zauważyliśmy już we Wstępie, że to późne wprowadzenie głównej osobistości jest jednym z najoryginalniejszych, jakie znamy w teatrze. Dwa akty bez mała Tartufe wypełnił swoją osobą, wszystko w tym domu wyraźnie kręci się koło niego, a jeszcze go nie znamy; nic dziwnego, że widz oczekuje tego zjawienia się w największym napięciu. [przypis tłumacza]
Za uwiezione Palladium kryjomie — Palladium, posąg, od którego zawisł los Troi, wykradli Odyseusz i Diomedes. [przypis redakcyjny]
zawada (daw.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
zawada — przeszkoda, przeciwność. [przypis edytorski]
zawada — przeszkoda. [przypis edytorski]
zawada (starop.) — przeszkoda; gdzie się jaka najduje zawada: gdzie się znajduje jakaś przeszkoda. [przypis edytorski]
zawada (starop.) — przeszkoda. [przypis edytorski]
zawadiacki — awanturniczy, wyzywający. [przypis edytorski]
zawadzić — tu: przynieść szkodę (por. zawada: przeszkoda). [przypis redakcyjny]
zawadzić — tu: uderzyć. [przypis redakcyjny]
zawakować (daw.) — o stanowisku pracy: zostać zwolnionym. [przypis edytorski]
zawakować — zostać opróżnionym; pozostać nieobsadzonym. [przypis edytorski]
zawała — prawdop. przeszkoda. [przypis edytorski]
zawalidroga — ktoś przeszkadzający innym. [przypis edytorski]
za wami — ὑμῶν (N), ήμῶν (D). [przypis tłumacza]
zawarcie (daw.) — zamknięcie. [przypis edytorski]
zawarcie (daw.) — zamknięcie. [przypis redakcyjny]
zawarcie (daw.) — zamknięcie; zawierać: zamykać. [przypis edytorski]
zawarła (daw.) — [tu:] postanowiła. [przypis redakcyjny]
zawarła (starop. forma) — dziś: zamknęła. [przypis edytorski]
zawarła — zamknęła. [przypis edytorski]
zawarł (daw.) — zamknął. [przypis edytorski]
zawarł na umyśle — [tu:] postanowił. [przypis redakcyjny]
zawarł z Rzymianami pierwsze przymierze — treść tego przymierza podana w 1 Mch 8, 23–28. [przypis tłumacza]
zawarować (daw.) — zagwarantować, zastrzec. [przypis edytorski]
zawarować (daw.) — zastrzec. [przypis edytorski]
zawarować — zastrzec; zapewnić coś komuś lub sobie. [przypis edytorski]
zawartka (daw.) — zawierucha. [przypis redakcyjny]
Zawartość tomu W otchłani (Warszawa 1909) w stosunku do pierwodruków w czasopismach podaje bibliografia prac L. Krzywickiego pomieszczona w wydawnictwie Ludwik Krzywicki. Praca zbiorowa poświęcona jego życiu i twórczości, Warszawa 1938, s. 293. Ze względów przytoczonych w tekście, ilekroć to jest konieczne dla odtworzenia właściwego kontekstu wypowiedzi Krzywickiego lub ilekroć danego ustępu brak w tomie W otchłani, cytujemy wedle pierwodruku w czasopiśmie. Kiedy obydwie wskazane okoliczności nie zachodzą, cytujemy według owego tomu, jako łatwiej dostępnego, podając lokalizację w tekście w nawiasach.
Krzywicki jest nadto autorem prawdziwie interesującej i przenikliwej rozprawy o Emancypantkach Prusa („Prawda” 1894, nr 8–10). Dlatego przenikliwej, ponieważ z dużą trafnością wskazał autor na braki kompozycyjne tej powieści, nie uległ czarowi Madzi Brzeskiej, pokazał słabości filozofii Prusa narzucanej przez jego powieściowych porte-parole'ów, a wreszcie cały utwór potraktował jako pretekst do swej zasadniczej wypowiedzi w kwestii emancypacji kobiet. Prusowi to wystąpienie miało przypaść do gustu, i wcale się nie obraził na zadzierzystego socjologa i folklorystę (zob. L. Krzywicki, Wspomnienia, t. II, Warszawa 1958, s. 420). W cytowanej bibliografii Krzywickiego omawiana rozprawa została zarejestrowana w sposób nieułatwiający jej odszukania, a mianowicie w dziale Sprawa kobieca (s. 290), wraz z artykułami Krzywickiego na temat Komediantki i Fermentów Reymonta („Prawda” 1896, nr 50; 1897, nr 2, 8, 12). Na wagę tej rozprawy pierwszy zwrócił uwagę H. Markiewicz w szkicu o Emancypantkach (Prus i Żeromski. Rozprawy i szkice literackie, Warszawa 1954, s. 46, 334). Uwzględnia ją również [J. Z.] Jakubowski, Ludwik Krzywicki jako krytyk literacki, „Przegląd Humanistyczny” 1959, nr 6, s. 9–10.
[przypis autorski]
zawarto (starop.) — zamknięto. [przypis edytorski]
zawarty (daw., gw.) — zamknięty. [przypis edytorski]
zawarty (daw.) — tu: zamknięty. [przypis edytorski]
zawarty (daw.) — zamknięty. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zawartymi — zamkniętymi. [przypis edytorski]
zawarty (starop.) — zamknięty. [przypis edytorski]
zawarty — zamknięty. [przypis edytorski]
zawarzeć (daw.) — [tu:] skończyć. [przypis redakcyjny]
zawarzeć (starop.) — postanowić. [przypis redakcyjny]
