Przypisy

spiżane wrota (starop.) — spiżowe wrota; drzwi ze spiżu. [przypis redakcyjny]

spółmiłośnik (starop.) — współmiłośnik; wspólnie z innymi aspirujący do miłości jednej kobiety. [przypis redakcyjny]

spółsłużebnica (starop.) — współsłużebnica; osoba wspólnie służąca u kogo. [przypis redakcyjny]

spólny skarb (starop.) — wspólny skarb; chodzi tu o skarb państwowy utworzony z podatków. [przypis redakcyjny]

społeczny nama (starop.) — wspólny nam. [przypis redakcyjny]

społku (starop.) — społeczeństwa. [przypis redakcyjny]

społku (starop.) — związku. [przypis redakcyjny]

sponki (starop.) — zapony, guzy. [przypis redakcyjny]

sposzywać (starop.) — przerabiać; [poprzeszywać inaczej]. [przypis redakcyjny]

spowinowacisz (starop.) — ujmiesz, zobowiążesz. [przypis redakcyjny]

sprawa (starop.) — porządek, dowództwo; [sprawą ustąpili: ustąpili w porządku; red. WL]. [przypis redakcyjny]

sprawa (starop.) — [tu:] porządek, dowództwo. [przypis redakcyjny]

sprawca (starop.) — gospodarz. [przypis redakcyjny]

sprawiony o czym (starop.) — uwiadomiony o czym. [przypis redakcyjny]

sprawiony (starop.) — uszykowany. [przypis redakcyjny]

sprawnie (starop.) — słusznie. [przypis redakcyjny]

sprawy (starop.) — uczynki. [przypis redakcyjny]

sprośny (starop.) — szkodliwy albo hańbiący. [przypis redakcyjny]

sprosny (starop.) — godny potępienia, potworny, okrutny. [przypis redakcyjny]

sprzętna (starop.) — zapobiegliwa. [przypis redakcyjny]

sprzysięga (starop.) — sprzysiężenie. [przypis redakcyjny]

spsować (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]

srogi (starop.) — przykry, ciężki, okrutny (stąd srogość: okrucieństwo). [przypis redakcyjny]

sromota (starop.) — hańba. [przypis redakcyjny]

stać za co, stanie za jego (starop.) — opłaci się. [przypis redakcyjny]

stać za co (starop.) — opłacić się, odpowiadać wartością; za jego nie stoi: nie opłaci się; nie wart tyle, co jego. [przypis redakcyjny]

standur (starop.) — podpora. [przypis redakcyjny]

stanie (starop.) — mieszkanie. [przypis redakcyjny]

stanie (starop.) — stanowisko. [przypis redakcyjny]

stanie (starop.) — [tu:] rozejm, wojenna przerwa. [przypis redakcyjny]

stanik (starop.) — majątek. [przypis redakcyjny]

stanowie (starop.) — osoby. [przypis redakcyjny]

stanowi (starop.) — osobie. [przypis redakcyjny]

stateczność (starop.) — wierność, stałość. [przypis redakcyjny]

stateczny (starop.) — stały, zrównoważony. [przypis redakcyjny]

statek (starop.) — powaga, stateczność. [przypis redakcyjny]

stawić pole (starop.) — stanąć do bitwy. [przypis redakcyjny]

stępać (starop.) — wedle muzyki, w takt stąpać. [przypis redakcyjny]

stok (starop.) — źródło. [przypis redakcyjny]

stooki wzrok (starop.) — dziś: stuoki wzrok; tj. patrzy setką oczu. [przypis redakcyjny]

stradiotka (starop.) — jeździeckie szaty krótkie. [przypis redakcyjny]

stróny (a. strony; starop.) — struny; przen. poezja. [przypis redakcyjny]

stroną (starop.) — w zamysłach, bokiem. [przypis redakcyjny]

strona (starop.) — struna. [przypis redakcyjny]

strony (starop.) — struny; u Kochanowskiego niekiedy pojawia się również forma z „ó”. [przypis redakcyjny]

strożyć się (starop.) — sztorcem stawać, jeżyć się. [przypis redakcyjny]

surowy (starop.) — srogi (bój, rycerz [itp.]). [przypis redakcyjny]

surowy (starop.) — srogi (bój, rycerz). [przypis redakcyjny]

suszyć kości (starop.) — zwrot przysłowiowy posiadający genezę biblijną, oznacza tęsknotę („usychanie” z tęsknoty). [przypis redakcyjny]

swadziebny (starop.) — weselny. [przypis redakcyjny]

symfonalik (starop.) — narzędzie muzyczne. [przypis redakcyjny]

syropki (starop.) — [tu:] lekarstwa. [przypis redakcyjny]

syropy (starop.) — [tu:] lekarstwa. [przypis redakcyjny]

szacować (starop.) — [tu:] zazdrościć. [przypis redakcyjny]

szacujemy sobie (starop.) — wystawiamy [sobie; wyobrażamy sobie]. [przypis redakcyjny]

szacuje (starop.) — [tu:] obmawia. [przypis redakcyjny]

szańc (starop.) — los. [przypis redakcyjny]

szarasy (starop.) — [forma W.lp od szaras; inaczej:] w szarej sukni szlachcicu. [przypis redakcyjny]

szarszun (starop.) — gatunek pałasza, [tj. szabli]. [przypis redakcyjny]

szarszun (starop.) — gatunek szabli; [źródło:] Słownik Lindego. [przypis redakcyjny]

szarszun (starop.) — miecz. [przypis redakcyjny]

szarszun (starop.) — szabla. [przypis redakcyjny]

szczęście stateczne (starop.) — niezmienny los. [przypis redakcyjny]

szczeście* (starop.) — los, fortuna. [przypis redakcyjny]

szczkać (starop.) — cierpieć czkawkę. [przypis redakcyjny]

szczupły prątek (starop.) — cienki pęd. [przypis redakcyjny]

szczyt (starop.) — tarcza. [przypis redakcyjny]

szedziwe lato (starop.) — sędziwy wiek. [przypis redakcyjny]

szedziwy (starop.) — sędziwy. [przypis redakcyjny]

szefelin (starop.) — włócznia, oszczep, rohatyna. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — bór, gaj. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — krzaki. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — krzaki, zarośla. [przypis redakcyjny]

szelina (starop.) — zarośla, krzaki. [przypis redakcyjny]

szkarady (starop.) — szkaradny. [przypis redakcyjny]

szkoda głowy psować (starop.) — szkoda zawracać sobie tym głowę. [przypis redakcyjny]

szkodzić kogo (starop.) — atakować, bić kogo; wyrządzać szkodę komu. [przypis redakcyjny]

szpetny (starop.) — [tu:] srogi. [przypis redakcyjny]

szynkować (starop.) — wydać. [przypis redakcyjny]

szyrmem (starop.) — stylem, układem, od szermowania, składania się pałaszem. [przypis redakcyjny]

szyrmować (starop.) — po rycersku bronią robić. [przypis redakcyjny]

szyrmować (starop.) — wojować. [przypis redakcyjny]

taras (starop.) — [tu:] więzienie. [przypis redakcyjny]

taśmiana tkanka (starop.) — prosta, gruba tkanina. [przypis redakcyjny]

tasak (starop.) — miecz krótki, szeroki; puginał. [przypis redakcyjny]

tażbir a. tazbir (starop.) — cienkusz, podpiwek. [przypis redakcyjny]

tchnąć (starop.) — ciężko oddychać, dychać. [przypis redakcyjny]

tęgi (starop.) — wielki. [przypis redakcyjny]

tęskliwa (starop.) — tęskniąca. [przypis redakcyjny]

tęż istą (starop.) — tę samą. [przypis redakcyjny]

teble (starop.) — czopy, kliny. [przypis redakcyjny]

tej krzywdy nie ma mieć na pieczy (starop.) — ma nie dbać, nie troszczyć się o tę krzywdę. [przypis redakcyjny]

temu k woli być (starop.) — Pyrrusowi posłuszna być. [przypis redakcyjny]

terazejszych (starop.) — teraźniejszych. [przypis redakcyjny]

tesaczek (starop.) — oręż, jak nóż myśliwski. [przypis redakcyjny]

tesar (starop.) — teszarz od ciosania, stolarz albo cieśla, który co z drzewa obcina. [przypis redakcyjny]

teskliwszy (starop.) — bardziej bolejący. [przypis redakcyjny]

teskliwy (starop.) — smutny; tęskniący. [przypis redakcyjny]

tesknić (starop.) — rozpaczać. [przypis redakcyjny]

tesknica (starop.) — tęsknota, żal. [przypis redakcyjny]