Przypisy

tesknica (starop.; tu forma D. lp: tesknice) — ból, boleść, przykrość, męczarnia. [przypis redakcyjny]

teszny (starop.) — smutny, strapiony. [przypis redakcyjny]

tkwi na wstręcie (starop.) — stanowi przeszkodę, zawadę. [przypis redakcyjny]

tobie k woli (starop.) — dla ciebie. [przypis redakcyjny]

Tobie k woli (starop.) — zgodnie z Twoją wolą. [przypis redakcyjny]

to iście nie lada, co kto się cudzemi karze przygodami (starop.) — zaiste nie mała to rzecz, gdy kto z cudzych przygód bierze naukę. [przypis redakcyjny]

tok rzemienny (starop.) — rurka rzemienna, w którą się wtyka koniec kopii. [przypis redakcyjny]

toliły (starop.) — tuliły, koiły, uspokajały; lamenty: płacze. [przypis redakcyjny]

towarzysz (starop.) — przyjaciel. [przypis redakcyjny]

toż (starop.) — dopiero wtedy. [przypis redakcyjny]

trąba (starop.) — [tu:] trąbienie (por. strzelba, [prośba, chwalba itp.; red. WL]). [przypis redakcyjny]

tragarz (starop.) — schronienie z daszkiem, pod którym przekupki siadają. [przypis redakcyjny]

traktywa (starop.) — lekarstwo. [przypis redakcyjny]

tram (starop.) — belka; tu: przetworzenie zwrotu z Biblii (Nowego Testamentu): „Widzisz trzaskę w oku brata swego, tramu w oku swoim nie obaczysz” (w przekł. ks. Wujka). [przypis redakcyjny]

tram (starop.) — legary piwniczne, belka; w prostocie owych czasów na belkach znaczono dług, pokąd nie był zaspokojony. [przypis redakcyjny]

tranki (starop.) — trunki. [przypis redakcyjny]

trefne plęsy (starop.) — wymyślne tańce. [przypis redakcyjny]

trefny (starop.) — dowcipny (por. trefniś: błazen). [przypis redakcyjny]

tróząb (starop.) — [dziś: trójząb]; [por.] przymiotnik: trozęby. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — pełen trosk, utrapiony. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — stroskany. [przypis redakcyjny]

troskliwy* (starop.) — stroskany, zatroskany. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — [tu:] nabawiający trosk. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — [tu:] pełen trosk, utrapiony. [przypis redakcyjny]

troskliwy (starop.) — [tu:] stroskany. [przypis redakcyjny]

troszczyć (starop.) — martwić, niepokoić, trapić; troszczą mię: trapią mnie. [przypis redakcyjny]

trozęby (starop.) — trójzębny. [przypis redakcyjny]

trudno naleźć masz (starop.) — nie znajdziesz. [przypis redakcyjny]

trunąć (starop.) — pisnąć, bąknąć. [przypis redakcyjny]

trybować (starop.) — buczeć. [przypis redakcyjny]

tryumfować z kogo (starop.) — dziś tryumfować a. triumfować nad kim. [przypis redakcyjny]

trząść (starop.) — [tu:] przetrząsać, zbadać. [przypis redakcyjny]

trzaskawica (starop.) — grzmot. [przypis redakcyjny]

trzaskawice (starop.) — grzmoty, pioruny. [przypis redakcyjny]

trzaskawice (starop.) — grzmoty. [przypis redakcyjny]

trzęsą się perfumy (starop.) — skrapiają się [perfumami]. [przypis redakcyjny]

trzpiatać (starop.) — [tu:] powiewać. [przypis redakcyjny]

tum (starop.) — kościół kolegiacki lub katedralny. [przypis redakcyjny]

tu przymówki prazen (starop.) — tu (czyli na ziemi) wolny od napiętnowania. [przypis redakcyjny]

tusz (…) sobie (starop.) — spodziewaj się, miej nadzieję. [przypis redakcyjny]

tusz sobie (starop.) — spodziewaj się. [przypis redakcyjny]

tuszyć (starop.) — spodziewać się, przeczuwać. [przypis redakcyjny]

twarz (starop.) — tu: postać, wygląd. [przypis redakcyjny]

tygrys [się błyszczała] (starop.) — r.ż.; [dziś r.m.: ten tygrys]. [przypis redakcyjny]

tygrys (starop.) — [daw.] r.ż.; [dziś: ten tygrys, r.m.; red. WL]. [przypis redakcyjny]

tylko co (starop.) — mało, o mało że. [przypis redakcyjny]

tylko (…) co (starop.) — mało, o mało że. [przypis redakcyjny]

tylko nie (starop.) — mało, o mało że. [przypis redakcyjny]

tylko nie (starop.) — omal, o mało co. [przypis redakcyjny]

tyrkotny a. terkotny (starop.) — od: terkotać; mówiący szybko i miarowo, terkocący jak wóz lub młyn w ruchu. [przypis redakcyjny]

ty (starop.) — [forma B.lm] tych. [przypis redakcyjny]

ubogi* (starop.) — nieszczęśliwy. [przypis redakcyjny]

ubryżuje (starop.) — pstro, wykwintnie ustroi. [przypis redakcyjny]

ubznąć się (starop.) — ulęknąć się. [przypis redakcyjny]

ucieszony* (starop.) — przynoszący radość, przynoszący pociechę, uciechę. [przypis redakcyjny]

ucieszony* (starop.) — przynoszący radość, przynoszący pociechę, uciechę. [przypis redakcyjny]

uczciwe (starop.) — cześć, honor; [bronić się swem uczciwem: bronić się swym honorem; red. WL]. [przypis redakcyjny]

uczciwe (starop.) — cześć, honor. [przypis redakcyjny]

uczynić (starop.) — zrobić. [przypis redakcyjny]

udawać (starop.) — tłumaczyć, pozorować. [przypis redakcyjny]

ugonek (starop.) — ubieganie się za czym. [przypis redakcyjny]

uiścić (starop.) — [tu:] upewnić. [przypis redakcyjny]

uiścić (starop.) — upewnić. [przypis redakcyjny]

uiścion (starop.) — zaspokojony, zapewniony. [przypis redakcyjny]

ukazały (starop.) — ukazywany, wskazywany; chodziłabyś, palcem ukazała, zamiast: chodziłabyś, ukazywana palcem; rzadkie użycie imiesłowu czynnego w znaczeniu biernym. [przypis redakcyjny]

ukazować się (starop.) — [tu:] stawić się na przegląd. [przypis redakcyjny]

ukraina (starop.) — pogranicze, kresy państwa. [przypis redakcyjny]

ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy. [przypis redakcyjny]

umarłe krzesili (starop.) — wskrzeszali [zmarłych]. [przypis redakcyjny]

umarzły [śnieg] (starop.) — zmarzły. [przypis redakcyjny]

upełny (starop.) — zupełny. [przypis redakcyjny]

uploteczki (starop.) — wstążki do włosów, które się wplata we włosy. [przypis redakcyjny]

Uprzedzić (…) wszytki rodziców swych sługi (starop.) — uprzedzić w wykonywaniu posług służbę swych rodziców. [przypis redakcyjny]

upuścić (starop.) — [tu:] zagrodzić. [przypis redakcyjny]

urobić (starop.) — zarobić, pozyskać. [przypis redakcyjny]

urzędniczek (starop.) — [tu:] podstarości. [przypis redakcyjny]

usiecze (starop.) — obije. [przypis redakcyjny]

ustąpić (starop.) — [tu:] umrzeć. [przypis redakcyjny]

ustawić (starop.) — nakazać; ustanowić. [przypis redakcyjny]

ustawować (starop.) — ustanowić. [przypis redakcyjny]

uszłabych była (starop.) — uniknęłabym. [przypis redakcyjny]

uszychtować (starop.) — zająć. [przypis redakcyjny]

uważać* (starop.) — dostrzegać i oceniać. [przypis redakcyjny]

użałować się (starop.) — ulitować się. [przypis redakcyjny]

wątpliwy (starop.) — niepewny, niebezpieczny. [przypis redakcyjny]

wątpliwy (starop.) — wątpiący, wahający się. [przypis redakcyjny]

wał (starop.) — fala. [przypis redakcyjny]

wańtuch (starop.) — wór albo radno, płachta na chmiel, wełnę. [przypis redakcyjny]

warchotny (starop.) — kłótliwy. [przypis redakcyjny]

warterz (starop.) — stróż; pod tym nazwaniem używani byli na turniejach. [przypis redakcyjny]

wartogłowny (starop.) — płochy. [przypis redakcyjny]

wartogłowny (starop.) — roztrzepany, niebaczny. [przypis redakcyjny]

waśniwy (starop.) — skłonny do walki. [przypis redakcyjny]

w bronach (starop.) — u bram. [przypis redakcyjny]

w cale (starop.) — w całości. [przypis redakcyjny]

w co przygodzić się (starop.) — na co przydać się. [przypis redakcyjny]

wczasy (starop.) — dogodności. [przypis redakcyjny]

wczasy (starop.) — wygody; wolne chwile. [przypis redakcyjny]

w długą (starop.) — daleko; w długą biegła uciekając: biegiem uciekała daleko. [przypis redakcyjny]

wdzięczniejszy* (starop.) — milszy. [przypis redakcyjny]