Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160913 przypisów.
yes, father (ang.) — tak, ojcze. [przypis edytorski]
Yes, sir (ang.) — tak, proszę pana. [przypis edytorski]
Yessr (pot. ang.) — Tak, panie. [przypis edytorski]
Yet Brutus says he was ambitious… (ang.) — Lecz Brutus mówi, że on był ambitny,/ A wiem, że Brutus zacnym jest człowiekiem (Szekspir, Juliusz Cezar, akt III, scena 2, tł. L. Ulrich); powtarzające się, akcentowane zdanie z mowy pogrzebowej wygłoszonej przez Marka Antoniusza, który przemawia wobec początkowo wrogiego sobie tłumu, stojącego po stronie Brutusa, zabójcy Cezara; Antoniusz zaczyna od pozornego potwierdzenia tej opinii, stopniowo przekonując słuchaczy, że zarzut Brutusa jest fałszywy, i ponawia to samo zdanie, które nabiera zupełnie innego, ironicznego znaczenia. [przypis edytorski]
Yet it was not that nature had shede o'er the scene itd. — cały przytoczony tu ustęp brzmi w przekładzie z języka angielskiego: „Jednak to nie dlatego, że natura rozlała na scenie najczystszy swój kryształ i najjaśniejszą swą zieleń; to dlatego, że drodzy sercu memu przyjaciele byli blisko”. [przypis redakcyjny]
Yetmeyer… vicisti! (łac.) — Yetmeyer, zwyciężyłeś; odniesienie do słów: Galilaee, vicisti! (Galilejczyku, zwyciężyłeś), przypisywanych cesarzowi Julianowi Apostacie (361–363 n.e.), który miał je wypowiedzieć w chwili śmierci, uznając zwycięstwo chrześcijaństwa; chciał je bowiem w czasie swego panowania stłumić i przywrócić pogaństwo zmodernizowane w duchu neoplatońskim. [przypis edytorski]
Yezd — dziś popr.: Jazd, miasto w środkowym Iranie. [przypis edytorski]
Yezid-ben-Moawiah, właśc. Jazid ibn Muawija (645–683) — drugi kalif (od 680) z dynastii Umajjadów (Omajjadów). [przypis edytorski]
Yggdrasil (mit. nordycka) — gigantyczne drzewo łączące dziewięć światów, w tym świat bogów. [przypis edytorski]
Yguassu — dziś popr. Iguaçu, rzeka w płd. Brazylii i płn. Argentynie, lewy dopływ rz. Parana. [przypis edytorski]
Y-guassu — dziś popr.: Iguaçu, rzeka w płd. Brazylii, lewy dopływ Parany. [przypis edytorski]
Yl — właśc. Lysle. [przypis edytorski]
YMCA (z ang. Young Men's Christian Association: Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej) — międzynarodowa organizacja ekumeniczna propagująca wartości chrześcijańskie. [przypis tłumacza]
YMCA (z ang. Young Men's Christian Association: Związek Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej) — międzynarodowa organizacja ekumeniczna propagująca wartości chrześcijańskie. [przypis edytorski]
yoghi, popr.: yogi (ang.) — jogin, wyznawca jogi, hinduskiego systemu religijno-filozoficznego, dążącego do doskonałości duchowej m.in. przez ćwiczenia fizyczne. [przypis edytorski]
yohimbina — a. johimbina, związek chemiczny (alkaloid) uzyskiwany z kory roślin Corynanthe yohimbe oraz Pausinystalis yohimbe rosnących w tropikalnych rejonach Afryki zachodniej (Kamerun, Kongo), wykorzystywany jako afrodyzjak (zażycie johimbiny powoduje zwiększony dopływ krwi do narządów płciowych i nadwrażliwość na dotyk); tradycyjnie wyciąg kory z johimbiny był stosowany przez plemiona Pigmejów i Buszmenów podczas orgiastycznych uroczystości. [przypis edytorski]
yo me sucedo a mi mismo (hiszp.) — udało mi się powstrzymać. [przypis edytorski]
Yorick — narrator powieści Podróż sentymentalna po Francji i Włoszech (ang. A Sentimental Journey Through France and Italy), autorstwa irlandzkiego pisarza, Laurence'a Sterne'a (1713–1768). [przypis edytorski]
Yorkshire — hrabstwo w płn. Anglii. [przypis edytorski]
You are stupid birds! (ang.) — Jesteście głupimi ptakami! [przypis edytorski]
you bet (ang.) — żebyś wiedział. [przypis edytorski]
you blubbering idiot (ang.) — ty beczący idioto. [przypis edytorski]
You happy man (ang.) — [jest] pan szczęśliwym człowiekiem. [przypis edytorski]
You have a brother in Prague, a lawyer, haven't you (ang.) — Ma pan brata w Pradze, prawnika, czyż nie? [przypis edytorski]
You have a very pretty wife (ang.) — ma pan bardzo ładną żonę. [przypis edytorski]
Young, Arthur (1741–1820) — brytyjski ekonomista i pisarz. [przypis edytorski]
Young, Brigham (1801–1877) — amerykański przywódca religijny i polityk; drugi prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (tzw. mormonów); w 1846–47 poprowadził ich ze stanu Illinois na zachód do Doliny Jeziora Słonego, gdzie założyli nowe miasto, Salt Lake City; w 1850 został pierwszym gubernatorem utworzonego na wniosek mormonów Terytorium Utah ze stolicą w Salt Lake City, należącego do Stanów Zjednoczonych; w latach 1861–1868 większość Terytorium Utah przyłączono do Terytoriów Nevady, Kolorado, Nebraski i Wyoming; mimo ponawianych petycji Utah przyjęto do Unii jako stan dopiero w 1896. [przypis edytorski]
Young, Bringham (1801–1877) — amerykański przywódca religijny i polityk; drugi prezydent Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (tzw. mormonów); w 1846–47 poprowadził ich ze stanu Illinois na zachód do Doliny Jeziora Słonego, gdzie założyli nowe miasto, Salt Lake City; w 1850 został pierwszym gubernatorem utworzonego na wniosek mormonów Terytorium Utah ze stolicą w Salt Lake City, należącego do Stanów Zjednoczonych; w latach 1861–1868 większość Terytorium Utah przyłączono do Terytoriów Nevady, Kolorado, Nebraski i Wyoming; mimo ponawianych petycji Utah przyjęto do Unii jako stan dopiero w 1896. [przypis edytorski]
Young, Bringham (1801–1877) — drugi prorok (przywódca) mormońskiego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych Dnia Ostatniego; po śmierci Josepha Smitha pod jego przywództwem mormoni przebyli Wielkie Równiny i osiedlili się w Dolinie Wielkiego Jeziora Słonego, gdzie w 1847 założyli miasto Salt Lake City. [przypis edytorski]
Young, Edward (1681–1765) — poeta angielski, autor poematów białym wierszem Night-Thoughts, zawierających rozważania na temat życia, śmierci i nieśmiertelności. [przypis edytorski]
You're a swine (ang.) — Świnia pan jest. [przypis edytorski]
your father (ang.) — twój ojciec. [przypis edytorski]
Your name? (ang.) — twoje nazwisko? [przypis edytorski]
Your name? — Pańskie nazwisko?. [przypis autorski]
…yourself, ye son of a bitch (ang.) — …się, sukinsynu (ciężkie przekleństwo). [przypis edytorski]
Your servant — sługa pański. [przypis autorski]
Ypres — miasto w Belgii, w Zachodniej Flandrii; to tutaj w czasie I wojny światowej zastosowano po raz pierwszy bojowy gaz musztardowy, od nazwy miasta nazywany iperytem. [przypis edytorski]
y tam y sam (starop.) — tu i tam. [przypis edytorski]
Ythier Marchant — młodzieniec z zamożnego mieszczaństwa, towarzysz zabaw młodości Villona. Rondo, jakie Villon mu zapisuje, daje pojęcie o smaku ówczesnej dwornej poezji, takiej jaką uprawiali najcelniej Alain Chartier i Karol Orleański. [przypis tłumacza]
Y ty, szewczycho Wilhelmino… — w owych czasach wiele kobiet lekkiego obyczaju uprawiało rzekomo rozmaite rzemiosła, pod których godłem były znane, a które służyły im jako płaszczyk do bezpiecznego i tym zyskowniejszego praktykowania nierządu. [przypis tłumacza]
Yueguo — starożytna prowincja chińska istniejąca między okresem Wiosen i Jesieni (między 722 a 481 r. p.n.e.) a okresem Walczących Królestw (między początkiem V w. p.n.e., a 221 r. p.n.e.). Obecna prowincja Zhejiang. [przypis tłumacza]
Yvonne (fr.) — Iwona. [przypis edytorski]
Y wydarł z ręki mnie katowi — patrz informacje biograficzne zawarte w załączonym na końcu tekście Od tłumacza Tadeusza Boya-Zeleńskiego. [przypis edytorski]
źdrzejemy (starop.) — dojrzewamy. [przypis edytorski]
źdźbło — tu: okruch, odrobina. [przypis edytorski]
źdźblić się (neol. od rzecz. źdźbło) — pojawiać się w drobnych fragmentach, w smużkach, źdźbłach. [przypis edytorski]
ździebko a. zdziebko — trochę, nieco. [przypis edytorski]
ździebko (gw.) — trochę. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
ździebko (pot.) — trochę. [przypis edytorski]
ździebko — trochę, nieco. [przypis edytorski]
ździebła — częstsza jest forma „źdźbła”. [przypis edytorski]
ździebło — dziś częściej: źdźbło; ani ździebło mniej: ani trochę mniej, tak samo. [przypis edytorski]
źgać — dźgać; kłuć. [przypis edytorski]
Źle jest człowiekowi być samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]
Źle jest człowiekowi-mężczyźnie być na świecie samemu — słowa z biblijnej Księgi Rodzaju (Rdz 2, 18), którymi Bóg po stworzeniu mężczyzny w rajskim ogrodzie Eden tłumaczy stworzenie kobiety. [przypis edytorski]
źlejszy — dziś popr.: gorszy. [przypis edytorski]
źle mu być tak samemu, trzeba mu jakiego podpomożenia — Rdz 2, 18. [przypis edytorski]
Źle, o, źle się bawicie, wam to zabawa, nam idzie o życie — nawiązanie do bajki Józefa Ignacego Krasickiego Dzieci i żaby, w której chłopców rzucających w żaby kamieniami dla zabawy jedna z nich powstrzymuje słowami „Chłopcy, przestańcie, bo się źle bawicie! Dla was to jest igraszką, nam idzie o życie”. [przypis edytorski]
Źle rzecz stoi — Rozsądny Kleant zdaje sobie doskonale sprawę z powagi sytuacji. Istotnie, dopiero ta sprawa ze szkatułką (dość dorywczo co prawda wytoczona) oświetla właściwie tło sprawy. Darowizna całego majątku, gdyby nawet była dopuszczalna, zawsze była możliwa do cofnięcia z przyczyny „jawnej niewdzięczności”; ale skoro się w to wmieszała polityka, i to w kwestii, na którą rząd ówczesny szczególnie był drażliwy, łatwo można było przypuścić, iż „wiernego sługę tronu”, Tartufa, zostawią w posiadaniu mienia ofiary, nie wglądając zbyt ściśle, jak do niego doszedł. Toć już w zwykłej drodze denuncjant otrzymywał nieraz w nagrodę skonfiskowany majątek. Zauważę tutaj, iż byli komentatorzy, którzy stawiali teorię, że w ogóle Tartufe należy do tajnej policji stanu i że polował na Orgona na upatrzonego tj. zbliżył się już do niego z zamiarem wydobycia zeń depozytu Argasa, którego istnienie przewąchał. [przypis tłumacza]
źleś zrozumiał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: źle zrozumiałeś. [przypis edytorski]
źle się uiścił z (…) obowiązku — dziś popr.: źle się wywiązał z obowiązku. [przypis edytorski]
źle (starop.) — niesłusznie. [przypis redakcyjny]
źle (starop.) — [tu:] niesłusznie. [przypis redakcyjny]
źle — tu: ledwie. [przypis redakcyjny]
źle uprzedzony do kogo — z góry źle nastawiony do kogo. [przypis edytorski]
źle żywy (starop.) — ledwie żywy. [przypis redakcyjny]
źlić się (daw.) — złościć się, gniewać. [przypis edytorski]
źli i grzeszni wielce, przed Wiekuistym — «A jednak nie powstrzymało to Lota przed osiedleniem się wśród nich […]. Byli oni „źli” osobiście, „grzeszni” w sprawach majątkowych, „przed Wiekuistym”: znali Boga i świadomie buntowali się przeciw Niemu», zob. Raszi do 13:13. [przypis edytorski]
ζωή αιώνιος (gr.) — życie wieczne. [przypis edytorski]
ζῷον πολιτικόν (gr.) — zwierzę polityczne; określenie człowieka podane przez Arystotelesa, wskazujące, że ludzie z natury realizują się dzięki uczestnictwu w życiu wspólnoty ludzkiej. [przypis edytorski]
źrą — dziś popr.: żrą. [przypis edytorski]
źrał a. źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
źrałe — dojrzałe. [przypis edytorski]
źrałość (daw.) — dojrzałość, dorosłość. [przypis edytorski]
źrałość — dojrzałość. [przypis edytorski]
źrałość — dziś popr.: dojrzałość. [przypis edytorski]
źrały a. źrzały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]
źrały (daw.) — dojrzały, dorosły. [przypis edytorski]
źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
źrały (daw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
Krzysztof Kamil Baczyński, 1942, 1943, 1944, [Byłeś jak wielkie, stare drzewo...]
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
źrały (daw.) — dojrzały. [przypis redakcyjny]
źrały (daw., gw.) — dojrzały. [przypis edytorski]
źrały — dziś popr.: dojrzały. [przypis edytorski]
źrały (starop.) — dojrzały. [przypis edytorski]
źreb — dawna miara powierzchni ziemi. [przypis edytorski]
źrebiec (tu daw.) — rumak, ogier. [przypis edytorski]
źrebna — tu: ciężarna klacz. [przypis edytorski]
źreć (daw.) — dojrzewać. [przypis edytorski]
źrejomo — w sposób widoczny. [przypis redakcyjny]
źrenice spuszcza, słuchając o błędzie swej siostry — Porównanie dziwnie piękne! Zaiste, religia temu nie winna, że duchowieństwo jest zepsute, lecz ona tu w niebie jak niewinność na ziemi rumieni się nad błędem drugich. [przypis redakcyjny]
źrenice — tu w znaczeniu: tęczówki. [przypis edytorski]
źrennica — dziś popr.: źrenica. [przypis edytorski]
źrennica — dziś: źrenica. [przypis edytorski]
źrennice (daw. forma) — dziś: źrenicy. [przypis edytorski]
źrennicy — dziś: źrenicy. [przypis edytorski]
źretelny (daw.) — widoczny. [przypis redakcyjny]
źróbek (gw.) — źrebak, konik. [przypis edytorski]
źróbek (gw.) — źrebak. [przypis edytorski]
źróbek — źrebak. [przypis edytorski]
źrób (gw.) — żłób. [przypis edytorski]
