Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7736 przypisów.
basałyk — tu: niezgrabiasz, niedołęga. [przypis edytorski]
basałyk — tu: psotne dziecko. [przypis edytorski]
basałyk — tu: żart. urwis, nicpoń; pierwotnie: bicz zakończony kolczastą metalową kulką, używany przez Tatarów jako broń. [przypis edytorski]
basałyk — właściwie: bicz z kulą ołowianą na końcu. [przypis redakcyjny]
basałyk (z tur.) — gagatek. [przypis edytorski]
basarunek — chłosta; lanie. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — baty. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — chłosta, baty. [przypis edytorski]
basarunek (daw.) — lanie. [przypis edytorski]
basarunek — odszkodowanie. [przypis edytorski]
basarunek (z niem. Besserung) — kara sądowa za okaleczenie. [przypis redakcyjny]
basarunek ( z niem.) — grzywna sądową za obrazę. [przypis redakcyjny]
basarunek (z niem.) — odszkodowanie. [przypis edytorski]
basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; chłosta, cięgi. [przypis redakcyjny]
basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie; też: chłosta, cięgi. [przypis edytorski]
basarynek właśc. basarunek (z niem.) — baty, cięgi; wynagrodzenie za pobicie, nawiązka; rekompensata za uczynione krzywdy. [przypis edytorski]
bas-bleu (fr.) — dosł. niebieska pończocha; kobieta wykształcona i wyemancypowana, sawantka; też iron.: pedantka, literatka. [przypis edytorski]
Basedow, Johannes Bernhard (1724–1790) — niemiecki pedagog oświeceniowy, założyciel ruchu filantropistów. [przypis edytorski]
Basedow — tu pot.: choroba Basedowa, przewlekła choroba tarczycy, objawiająca się m.in. wolem i wytrzeszczem oczu. [przypis edytorski]
basen pływowy — skalisty zbiornik w pobliżu oceanu wypełniony wodą morską. [przypis edytorski]
baserunek (daw.) — chłosta. [przypis edytorski]
baserunek (z niem.) — odszkodowanie za sprawiony ból. [przypis redakcyjny]
basetla — instrument smyczkowy o niskiej skali, posiadający od 2 do 4 strun kształtem przypominający wiolonczelę, większy od niej, a mniejszy od kontrabasu. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy a. (daw.) wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy; kontrabas; wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy lub daw. wiolonczela. [przypis edytorski]
basetla — ludowy instrument strunowy znacznych rozmiarów. [przypis edytorski]
basetla — polski ludowy instrument smyczkowy o niskiej skali, kształtem przypominający wiolonczelę. [przypis edytorski]
Basia — Barbara Baczyńska, z domu Drapczyńska (1922–1944), żona Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Poznali się pod koniec 1941 roku, w czerwcu 1942 wzięli ślub. Zginęła podczas Powstania Warszawskiego. [przypis edytorski]
Basia — lewy dopływ Proni, która wpada do Soży, prawego dopływu Dniepru. [przypis redakcyjny]
Basilica Aemilia — bazylika w płn.-wsch. części Forum Romanum; wielki budynek publiczny, uważany jedną z najwspanialszych budowli w staroż. Rzymie; zniszczona podczas najazdu Wizygotów w 410, częściowo odrestaurowana, w 847 zawaliła się podczas trzęsienia ziemi; na pocz. XVI w. jej ruiny rozebrano na budulec; gdzie przed wiekami Basilica Aemilia stała, poszerzył się nieco rozkop: na przełomie XIX i XX w. prowadzono prace archeologiczne, które odsłoniły pozostałości bazyliki. [przypis edytorski]
Basilikon Doron (gr.: królewski dar) — traktat na temat sprawowania władzy napisany w 1599 przez króla Szkocji Jakuba VI Stuarta, późniejszego króla Anglii (jako Jakub I), w formie listu do jego najstarszego syna. [przypis edytorski]
basior — bat, bicz. [przypis autorski]
basior (łow.) — dorosły wilk samiec. [przypis edytorski]
Basiuchny! Baś! Baś! — dawniej sposób przywoływania owiec albo baranów. [przypis edytorski]
baskak — urzędnik podatkowy. [przypis edytorski]
baskijska czapeczka — rodzaj beretu, noszony pierwotnie przez Basków. [przypis edytorski]
baskina — element górnej części stroju kobiecego. [przypis edytorski]
baskinia — (z fr. basque) — rodzaj gorsetu rozszerzonego wzdłuż wcięcia talii, nad udami. [przypis edytorski]
bas (muz.) — najniższy z rodzajów głosu ludzkiego. [przypis edytorski]
bas — najniższy głos męski. [przypis edytorski]
basować (daw.) — potakiwać, schlebiać. [przypis edytorski]
basować (daw.) — schlebiać a. przytakiwać. [przypis edytorski]
Bassanier — rejent i pisarz w trybunale. Pierniczkami nazywano, w języku ówczesnej palestry, kubany dawane urzędnikom [„kuban” oznacza łapówkę; Red.WL]. [przypis tłumacza]
Bassanio — postać z Kupca weneckiego Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]
bassarunek — odszkodowanie; wynagrodzenie za wyrządzoną krzywdę (szczególnie za pobicie). [przypis edytorski]
bassarunek właśc. basarunek (z niem.) — wynagrodzenie za krzywdę; odszkodowanie. [przypis edytorski]
basset — dawna gra hazardowa wykorzystująca karty, powstała w XVI w.; należała do bardzo ryzykownych. [przypis edytorski]
basso continuo (wł.: ciągły bas) — linia głosu basowego stanowiąca podstawę harmoniczną utworu. [przypis edytorski]
Bassompierre, François de (1579–1646) — francuski wódz i dyplomata; faworyt Henryka IV, służył także Ludwikowi XIII; mianowany marszałkiem Francji za zasługi w wojnie z hugenotami; brał udział w oblężeniu La Rochelle. [przypis edytorski]
Bassora — w Księdze tysiąca i jednej nocy pod nazwą Bassora występuje Basra, wielkie miasto w Iraku, położone w pobliżu Zatoki Perskiej. [przypis edytorski]
Bassora — zapewne Basra. W Księdze tysiąca i jednej nocy pod nazwą Bassora występuje Basra, wielkie miasto w Iraku, położone w pobliżu Zatoki Perskiej; założone w 636 roku n.e. jako arabski obóz wojskowy i baza wypadowa przeciwko perskiemu imperium Sasanidów. [przypis edytorski]
Basta! basta! (wł.) — Dosyć! dosyć! [przypis redakcyjny]
Bastabel — forma spolszczona nazwiska. W wersji oryginalnej Bastable. [przypis edytorski]
Bastablów — dawna, spolszczona odmiana nazwiska Bastable; dziś popr. forma: Bastable'ów. [przypis edytorski]
Bastablowie — zachowano tradycyjną, spolszczoną pisownię. Dziś popr. forma to: Bastable'owie. [przypis edytorski]
bastaccio — górale korsykańscy nienawidzą mieszkańców Bastii, których nie uważają za swoich rodaków. Nigdy nie mówią bastiese, ale bastaccio (końcówka -accio mieści w sobie coś pogardliwego). [przypis autorski]
basta cosi (wł.) — dosyć tego; wystarczy. [przypis edytorski]
basta — koniec. [przypis edytorski]
bastante (hiszp.) — dosyć; sporo. [przypis edytorski]
bastard — dziecko urodzone poza związkiem małżeńskim. [przypis edytorski]
bastard (pogardl.) — dziecko pozamałżeńskie. [przypis edytorski]
Bastarnowie — prawdopodobnie jeden z ludów celtyckich. [przypis edytorski]
basta (wł.) — dość; wystarczy. [przypis edytorski]
basta (wł.: dosyć), finis (łac.), Ende (niem.), fin (fr.) — koniec. [przypis edytorski]
Bastia — główne miasto handlowe i przemysłowe na Korsyce, położone w płn.-wsch. części wyspy. [przypis edytorski]
Basti (…) armenti (wł.) — „Niechaj pilot ograniczy się do mówienia o wiatrach, rolnik o wołach, wojownik o ranach, zaś pasterz o swych stadach (włoski przekład Propercjusza” [Elegiae], II, elegia 1, w. 43; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Bastiat, Frédéric (1801–1850) — francuski ekonomista wolnorynkowy, filozof i polityk. [przypis edytorski]
bastiony (z fr.) — narożne umocnienia wałów fortecznych, wieże fortyfikacyjne. [przypis redakcyjny]
bastonada — kara cielesna. [przypis edytorski]
bastonada (z franc.) — bicie kijami a. pałkami. [przypis edytorski]
bastuoklis — klajoklis. [przypis edytorski]
bastus — klajojantis. [przypis edytorski]
Bastya — Bastia del Genivolo, szańce nad rzeką Zanniolo w płn. Włoszech. [przypis redakcyjny]
Bastya — Bastia del Genivolo, szańce nad rzeką Zanniolo w północnych Włoszech. [przypis redakcyjny]
Bastylia — dawna twierdza królewska, później służąca jako wiezienie; zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]
Bastylia — twierdza wybudowana w XIV wieku pod Paryżem, późniejsze więzienie; zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]
Bastylia — twierdza wybudowana w XIV wieku pod Paryżem, późniejsze więzienie. Zdobyta na początku rewolucji francuskiej przez lud Paryża, 14 lipca 1789 roku, później zburzona. [przypis edytorski]
Bastylia — twierdza wybudowana w XIV w. pod Paryżem, późniejsze więzienie. [przypis edytorski]
Bastylia — zamek, wybudowany pod Paryżem w latach 1370–1383, pełniący potem rolę więzienia; 14 lipca 1789 r. twierdza została zdobyta i zburzona przez lud paryski, stając się symbolem rewolucji. [przypis edytorski]
basy (daw.) — cięgi, razy. [przypis edytorski]
basy (daw.) — lanie. [przypis edytorski]
basy — ślady na ciele od plag, cięgi. [przypis redakcyjny]
basza, aga — tureccy generałowie i pułkownicy. [przypis edytorski]
basza a. pasza — dostojnik w imperium osmańskim. [przypis edytorski]
basza a. pasza — tradycyjny tytuł dostojników w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]
basza a. pasza — wielkorządca, namiestnik, dowódca wojsk; tutaj poeta ma na myśli Mohameta Ali. [przypis redakcyjny]
basza a. pasza (z tur.) — generał w wojsku tur. (dziś tytuł grzecznościowy: pan). [przypis edytorski]
basza a. pasza (z tur.) — wielkorządca turecki. [przypis redakcyjny]
basza a. pasza (z tur.) — wysoki urzędnik turecki; pan. [przypis edytorski]
basza — dostojnik turecki. [przypis edytorski]
basza — tytuł dostojnika osmańskiego. [przypis edytorski]
basza — właść. pasza; tytuł dostojników cywilnych i wojskowych w Imperium Osmańskim. [przypis edytorski]
Baszkircewa, Maria Konstantinowna (1858–1884) — malarka i rzeźbiarka, pochodząca z rosyjskiej rodziny arystokratycznej, znana jako autorka pisanego po francusku dziennika, który został opublikowany po jej śmierci. [przypis edytorski]
Baszkircewa, Maria Konstantinowna (1858–1884) — malarka i rzeźbiarka, znana też jako autorka spisanego po francusku dziennika. [przypis edytorski]
Baszkiria — ziemia w zachodniej części Azji, w 1236 roku została podbita przez Tatarów i weszła w skład Złotej Ordy. [przypis edytorski]
Baszkirzy — naród pochodzenia tureckiego, zamieszkujący gł. Baszkirię, bliski kulturowo, językowo i etnicznie z sąsiednimi Tatarami; do przełomu XVIII i XIX w. koczowniczy naród pasterski, wraz z przybyciem osadników z Rosji zmuszeni do osiedlenia się. [przypis edytorski]
baszłyk — kaptur zaopatrzony w sznurki do wiązania go, popularny w carskiej Rosji. [przypis edytorski]
baszłyk — kaptur z długimi końcami do wiązania. [przypis tłumacza]
baszłyk — kaptur z filcu lub grubej tkaniny, z długimi końcami do wiązania wokół szyi lub pasa, noszony dawniej w Rosji. [przypis edytorski]
