Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10888 przypisów.
kid — po angielsku: koźlę. [przypis tłumacza]
Kidron właśc. Cedron — wielokrotnie wymieniany w Biblii niewielki strumień płynący doliną Cedron położoną między Wzgórzem Świątynnym a Górą Oliwną w Jerozolimie. [przypis edytorski]
kidusz — błogosławieństwo odmawiane nad winem. [przypis tłumacza]
kidusz — błogosławienie wina w sobotę i święta. [przypis edytorski]
kidusz — błogosławienie wina w sobotę i święta. [przypis tłumacza]
kidusz — dosł.: poświęcenie, uświęcenie; tak nazywa się błogosławieństwo odmawiane nad chlebem oraz kielichem wina w wigilię sobót i świąt oraz w dni sobotnie i świąteczne tuż po nabożeństwie przedpołudniowym; na rozpoczęcie szabatu odmawia się kidusz po zapadnięciu zmroku w piątek, a następnie rano w szabat; między tymi modlitwami należy zachować post. [przypis edytorski]
kidusz — dosł.: „uświęcenie”; tak nazywa się błogosławieństwo odmawiane nad winem w wigilię sobót i świąt oraz w dni sobotnie i świąteczne tuż po nabożeństwie przedpołudniowym. [przypis tłumacza]
Kidusz ha-szem — dosłownie znaczy uświęcenie Imienia Boga. W praktycy znacze męczeńską śmierć za wiarę. [przypis tłumacza]
kidusz (hebr. dosł.: poświęcenie) — modlitwa odmawiana przez wyznawców judaizmu na rozpoczęcie Szabatu nad kielichem wina oraz chlebem. Kidusz odmawia się po zapadnięciu zmroku w piątek oraz rano w Szabat. Między tymi modlitwami należy zachować post. [przypis edytorski]
kidusz — także kiddusz (z hebr. uświęcenie; z jid. kidesz); modlitwa nad kielichem wina odmawiana przez gospodarza domu w obecności całej rodziny w wieczór poprzedzający szabat. [przypis edytorski]
kidzena — trawa morska. [przypis autorski]
kieb a. kieby (gw.) — niby. [przypis edytorski]
kieby (daw., gw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]
kieby (daw., gw.) — jakby. [przypis edytorski]
kieby (daw.) — jakby. [przypis edytorski]
kieby (gw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]
kieby (gw.) — jakby, niby. [przypis edytorski]
kieby (gw.) — jakby. [przypis edytorski]
kieby (gw.) — niby, jakby. [przypis edytorski]
kieby (gw.) — niby, jak. [przypis edytorski]
kieby (reg.) — jakby. [przypis edytorski]
kiebyś (gw.) — gdybyś. [przypis edytorski]
kieca — płaszcz. [przypis redakcyjny]
kieca — tu: płaszcz. [przypis redakcyjny]
kiecka — tu: płaszcz żołnierski, z węg. kecse. [przypis redakcyjny]
kiecuchna a. kiecka (gw.) — sukienka. [przypis edytorski]
Kiedy Aleksander przekonał się, że po prostu niepodobna wybić ojcu z głowy tych zapatrywań, postanowił w inny sposób rozpocząć walkę… — por. Starożytności XVI, VIII, 5–6. [przypis tłumacza]
Kiedy Antioch Epifanes walczył z Ptolemeuszem VI o panowanie nad całym obszarem Syrii — por. Starożytności XII, IV–XI, 2 [tzw. szósta wojna syryjska (170–168 p.n.e.), rozpoczęta przez wojska ptolemejskie; red. WL]; nad całym obszarem Syrii — ὅλη Συρία: cała Syria, a nie κοιλη Συρία: Celesyria, jak wadliwie przełożył rosyjski tłumacz H. Henkel. [przypis tłumacza]
Kiedy Archelaus, król Macedoński, przechodził ulicą (…) — por. Plutarch, Powiedzenia królów i wodzów. [przypis tłumacza]
kiedy błąd jest kwestią sporu — Jak z jansenistami. [przypis tłumacza]
kiedy była wojna i Tytus spalił świątynię — świątynia w Jerozolimie była uznawana za główny ośrodek religijny judaizmu; została dwukrotnie zburzona, drugi raz przez Tytusa Flawiusza, późniejszego cesarza Rzymu, w 70 r. n.e. [przypis edytorski]
Kiedy było potrzeba, szedł pod broń przeciw Lacedemończykom — podczas wielkiej wojny peloponeskiej (431–404 p.n.e.) pomiędzy Związkiem Morskim pod przewodnictwem Aten a Związkiem Peloponeskim pod przewodnictwem Sparty (Lacedemonu), toczonej o hegemonię nad całą Grecją. [przypis edytorski]
Kiedy było widać, że nieprzyjaciele nadciągają — gdy konnica ateńska rozkwaterowała się, byli Tebanie oddaleni od miasta więcej niż na 1 km. [przypis tłumacza]
kiedybym (…) miał (starop.) — gdybym miał. [przypis edytorski]
kiedybyś (starop.) — tu: gdybyś. [przypis edytorski]
kiedyby się (…) skłoniły (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: kiedy skłoniłyby się. [przypis edytorski]
kiedyby (starop.) — gdyby; jeśli by. [przypis edytorski]
kiedyby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]
kiedyby (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]
kiedyby (…) została (starop.) — gdyby została. [przypis edytorski]
kiedyć — forma z partykułą -ci, skróconą do -ć, znaczenie: kiedy już, skoro. [przypis edytorski]
kiedyć i dobroć i ludzkość nie miła (starop.) — kiedy nie [jest] ci miła dobroć i ludzkość. [przypis edytorski]
kiedy chwycę go za biodro — jak w zapasach, mocowaniu się; wyrażenie nawiązujące do sceny biblijnej, w której patriarcha Jakub całą noc walczył z tajemniczą nadludzką istotą (Bogiem lub aniołem), która nie mogąc go pokonać, dotknięciem uszkodziła mu staw biodrowy, a po walce nadała mu nowe imię: Izrael (Rdz 32, 25–29). [przypis edytorski]
Kiedy człowiek sumnienia całego — kiedy człowiek ma czyste sumienie. [przypis redakcyjny]
Kiedy czytałem przed laty Filipa de Comines (…) sprawiedliwej nagrody — por. Filip de Commines, Pamiętniki, III, 12; ale Commines wyraźnie cytuje te słowa jako posłyszane z ust Ludwika XI. [przypis tłumacza]
Kiedy Demostrat w złej, nieszczęsnej chwili podawał wniosek, by przeciw Sycylii wyprawić hufce (…) baba zawyła: „Och, Adonis kona!” — Demostratos, przeciwnik Niklasa, podał był na zgromadzenia ludowym wniosek wyprawy sycylijskiej, która się tak tragicznie zakończyła dla Aten. Z ust świętoszkowatego Senatora dowiadujemy się, że zrobił to w nieszczęsnej „złej godzinie”, kiedy kobiety opłakiwały rocznicę zgonu Adonisa. Była to zatem fatalna wróżba, pomimo to Demostrat — niedowiarek, ateusz, przeparł swoje, ale najwinniejsze są kobiety, bo… wrzeszczały. [przypis tłumacza]
Kiedy deszcz pada i liście z drzew prószy, Jakaś specjalna dolegliwość duszy (…) jestem kontrolerem słoty. Jak gdybym nie miał już nic do roboty — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923, s. 26, 31 (Bez tytułu). [przypis autorski]
kiedy Dom Moskiewski Krym i obsiadły na nim lud zawsze wolny swoją własnością nazywa i gwałtem zabiera — w r. 1783 Katarzyna II ogłosiła ukazem przyłączenie Krymu do swych posiadłości, mimo że rok przedtem uznała jego niezawisłość uroczystym traktatem w Kuczuk-Kajnardże; po czym wojska ros. wkroczyły do kraju i wyrznęły znaczną część ludności, by uprzedzić możliwy opór [Te słowa zostały usunięte z wyd. z 1816 r. Red. WL]. [przypis redakcyjny]
kiedy druhowie chcieli go wykraść — między wydaniem a wykonaniem wyroku upłynął miesiąc, gdyż wtedy wyprawiali Ateńczycy okręt na uroczystość Apollina do Delos, a przed jego powrotem nie było wolno wykonywać wyroków śmierci. Było więc dosyć czasu, by przygotować ucieczkę więźnia. [przypis tłumacza]
kiedy, dzieckiem, był jeszcze moim nieodłącznym towarzyszem i przyjacielem — dziś: kiedy, jako dziecko, był (…). [przypis edytorski]
Kiedy Filip ośmielił się panować w Grecji, kiedy zjawił się u bram Aten, straciły one dopiero jedynie czas — Miały wówczas 20 tys. mieszkańców (Demostenes in Aristog). [przypis autorski]
Kiedy Filip ośmielił się panować w Grecji, kiedy zjawił się u bram Aten, straciły one dopiero jedynie czas. Widzimy u Demostenesa, jakiego trudu trzeba było, aby je obudzić: lękano się tam Filipa, nie jako wroga wolności, ale uciech — Ustanowili prawo karzące śmiercią tego, kto by doradzał obrócić na cele wojenne pieniądze przeznaczone na teatry. [przypis autorski]
Kiedy Galileusz zaczął (…) — nie idę tu ściśle za nicią dziejów metody doświadczalnej, której pierwsze początki nie są zresztą dobrze znane. [przypis autorski]
kiedy go nieprzyjaciel tak uprzedził — tzn. dopędził go u początku przystani, nim zdążył wpłynąć głębiej i wyciągnąć okręty na ląd pod miastem. [przypis tłumacza]
Kiedy go po powietrzu latając widziała — [daw. forma imiesłowu] zamiast: latającego. [przypis redakcyjny]
kiedy gościńca nie dało się naprawić, robiono inny, możliwie najbliżej dawnego; ale wynagradzano właścicieli na koszt tych, którzy ciągnęli jakieś korzyści z drogi — Pan mianował starszyznę, aby przeprowadzić ściąganie daniny z chłopa, szlachtę zmuszał do podatku hrabia, duchownych biskup. [przypis redakcyjny]
Kiedy go tańczyć uczą guwernery — portret carewicza, następcy tronu, można widzieć w galerii obrazów petersburskiej Ermitażu. Malarz Anglik Dow wystawił go w postaci dziecka w mundurze husarskim z biczem w ręku. [przypis autorski]
kiedy i ci wrócili do miasta, którzy byli w Pireusie — w 403 r., po upadku trzydziestu tyranów, pod ochroną amnestii. Ci, którzy byli w Pireusie, to demokraci prowadzeni przez Trazybula. [przypis tłumacza]
Kiedy Izokratesa mówcę proszono (…) odpowiedział (…) nie umiem — Plutarch, Zagadnienia biesiadne, I, 1. [przypis tłumacza]
kiedy jego przodkowie chcieli opuścić swoje góry i przepaście (…) Cezar, który widział własnymi oczami spis tych emigrantów… — Helweci, staroż. lud celtycki zamieszkujący tereny dzisiejszej Szwajcarii, w 58 p.n.e. porzucili swoje siedziby i wyruszyli z całym dobytkiem, żeby osiedlić się na południowym zachodzie dzisiejszej Francji; ich wędrówkę powstrzymał Juliusz Cezar, ówczesny namiestnik rzymskiej prowincji Galii Narbońskiej, który pobił ich w krwawej bitwie i zmusił niedobitków do powrotu na Wyżynę Szwajcarską; Cezar opisał te wydarzenia na początku swojego dzieła pt. O wojnie galijskiej. [przypis edytorski]
kiedy Jeremiasz (…) obwieszczał, że (…) zginą, jeśli miasta nie poddadzą, ani król, ani naród nie targnęli się na jego życie — p. Jr 21, 1 etc., aczkolwiek prześladowaniu prorok podlegał, jak widać choćby z poprzedniego (20) rozdziału: „uderzył Phassur (kapłan) Jeremiasza proroka i wsadził go do kłody”. [przypis tłumacza]
kiedy* — jeżeli. [przypis redakcyjny]
Kiedy Konstantyn ustanowił, że będzie się spoczywało w niedzielę — L. 3. Cod. de feriis. To prawo było z pewnością tylko dla pogan. [przypis redakcyjny]
Kiedy lud efeski dowiedział się, że Ojcowie Soboru uchwalili, iż wolno jest nazywać Dziewicę Matkę Bożą, wpadł w szał radości — list Św. Cyryla. [przypis redakcyjny]
kiedy lud wszystek był się na nabożeństwo w kościele zgromadził (…) część w szybkiej ucieczce dopiero znalazła ocalenie — w innym tłum.: „Była to zaś uroczystość św. Bartłomieja apostoła, kiedy cesarz przebywał rzekę, i cały lud w mieście słuchał wówczas mszy świętej. Jasne tedy, że przeszedł bezpiecznie i bez trudności pobrał znaczne łupy i jeńców, a nawet zajął namioty wokół miasta. Bardzo też wielu spośród tych, którzy przybyli dla obrony grodu i mieszkali w namiotach na zewnątrz grodu, cesarz przeszkodził schronić się do grodu; część od razu na miejscu pojmano, część zaś uratowała się ucieczką. Jeden z nich uciekając, spotkał się z Bolesławem i opowiedział mu wszystko, co zaszło” (s. 145). [przypis edytorski]
kiedy ludzie dojdą do przekonania, że jakiś mąż posiada możność świadczenia dobrodziejstw (…) wtedy mają na ustach jego pochwały… — Ksenofont jest utylitarystą, jak większość Greków z owego czasu, dla których korzyść jest główną wytyczną działania. Nieświadomie ulega temu Ksenofont, kiedy stara się cnotę, czy uczucie, pojąć i określić jako coś zależnego od korzyści, która jest istotną cechą „dobra”. [przypis tłumacza]
kiedy ludzie żyli potrójny wiek dębu — wg Księgi Rodzaju dawni ludzie byli bardzo długowieczni: Adam żył 930 lat, kolejni jego potomkowie podobnie długo; pierwszym, którego życie trwało o wiele krócej, był Abraham: zmarł w wieku 175 lat. [przypis edytorski]
Kiedym cię żegnał, usta me milczały… — dla Anieli Grudzińskiej. [przypis autorski]
kiedym go (…) nie otworzył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kiedy go nie otworzyłem. [przypis edytorski]
Kiedy mi każą mogiłę porzucić — w dniu Sądu Ostatecznego. [przypis edytorski]
Kiedy minie szczodry dzień i dacie za Hryca itd. — kiedy minie dzień szczodrości sułtańskiej i zapłacicie za prostych Kozaków. [przypis redakcyjny]
kiedym ją (…) rozbierała — inaczej: kiedy ją rozbierałam; przykład konstrukcji z ruchomą końcówką czasownika. [przypis edytorski]
kiedym jechał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kiedy jechałem. [przypis edytorski]
Kiedy młodzież śmiało i dzielnie przeciwstawia się starym, idee starszego pokolenia widzi ona zawsze w ich ostatnich błyskach, w zmierzchu zachodu (…) tylko resztki ostatnie (…) przeciw starzejącemu się i przestarzałemu światu idei, których dojrzałości i wyzwoleńczej siły nie przeżyło się bezpośrednio — F. Kummer, Deutsche Literaturgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts dargestellt nach Generationen, I, s. 6 (III. Aufl.). [przypis autorski]
kiedym milczał (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kiedy milczałem. [przypis edytorski]
kiedy mnie z powrotem na tron posadziłeś — po buncie Absaloma. [przypis tłumacza]
kiedym odjechał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: kiedy odjechałem. [przypis edytorski]
Kiedy moja uwaga (…) za chwilę być może nieodwracalną — fragment skreślony. [przypis tłumacza]
Kiedy mowa o listach (…) nie brak mi talentu — Dziewięć listów Montaigne'a, jakie dziś posiadamy, nie ujawniają przypisywanego mu talentu w sztuce epistolarnej. [przypis tłumacza]
kiedym raz przyjechał do Sycylii — Sycylia i południowa Italia zostały skolonizowane przez Greków w VIII–VI w. p.n.e. [przypis edytorski]
kiedym się w strachu sądził już nieżywy (daw.) — we współczesnej składni: kiedy w strachu sądziłem, że już jestem nieżywy. [przypis edytorski]
kiedym sprowadził — dziś częstsza forma: kiedy sprowadziłem. [przypis edytorski]
kiedy mu suchedni zapłaci — dawny był zwyczaj, że czterykroć w rok, to jest na suchedni, płacono myto, czyli pensję sługom i wszelkim domownikom. [przypis redakcyjny]
kiedy my pod Leszczyńskim parli sieniawszczyków na Rusi Czerwonej — Leszczyński, Stanisław (1677–1766), król Polski w latach 1705–1709 i 1733–1736, walczył o władzę z przedstawicielami dynastii saskiej, pod koniec życia (od 1738) książę Baru i Lotaryngii; sieniawszczycy to wojska wierne królowi Augustowi II Mocnemu, które pod wodzą hetmana wielkiego koronnego Adama Mikołaja Sieniawskiego przeciwstawiły się próbie odzyskania tronu podjętej przez Leszczyńskiego w 1713 r. z pomocą kilkudziesięciu tysięcy Tatarów, wojsk tureckich i dragonów szwedzkich . [przypis edytorski]
kiedym zagraniczne posiadłości stracił, a z ateńskich nie mam dochodów, gdy urządzenie domowe sprzedane — owo zubożenie prawdopodobniejsze jest z końcem wojny peloponeskiej (gdy Ateny padły i straciły wszystkie zagraniczne posiadłości) niż po pierwszym jej okresie. Ksenofont, zdaje się, popełnił anachronizm, przenosząc stosunki z czasów, kiedy sam widział Charmidesa w gronie Sokratesowych towarzyszy, na kilkanaście lat przedtem. [przypis tłumacza]
kiedym zasnął — inaczej: kiedy zasnąłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
kiedym znów się przebudził — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: kiedy znów się przebudziłem. [przypis edytorski]
Kiedy na Forum będą prochy tylko… — Zygmunt Krasiński, Irydion. [przypis edytorski]
Kiedy nam powiadają — Kartezjusz. [przypis tłumacza]
Kiedy na one patrzę głowy… — cmentarz ten służył Paryżanom za miejsce przechadzek i zabaw. Często zachodziła potrzeba rozkopywania grobów dla zyskania miejsca, przy czym zesypywano kości na jedną kupę, tak iż w istocie przechadzająca się publiczność ocierała się o „kopice” czaszek ludzkich, wszelakiego stanu i kondycji. [przypis tłumacza]
Kiedy narody germańskie pobiły cesarstwo rzymskie, zastały w nim użytek pisma; wzorem Rzymian zebrali na piśmie swoje zwyczaje i uczynili z nich kodeksy — Zaznaczone to jest wyraźnie w niektórych wstępach do tych kodeksów. Widzimy nawet w prawach Sasów i Fryzów odmienne zarządzenia, zależnie od różnych okręgów. Dodano do tych zwyczajów niektóre osobliwe zarządzenia wymagane przez okoliczności; do takich należą twarde prawa przeciw Sasom. [przypis redakcyjny]
kiedy nasz Zbawiciel kazał Wyłamać rękę lub wyłupić oko — Mt 5, 29–30 (o pozbawieniu się oka lub ręki, jeśli są przyczyna grzechu). [przypis edytorski]
kiedy na ten podatek potrzeba było ofiary starostw — odrzucenie 27 lutego 1789 po uporczywej walce wniosku o nałożenie na posiadaczy starostw podatku 10% od dwóch kwart (czwartych części dochodu czystego), pozostałych po opłaceniu dwóch kwart do Skarbu. [przypis redakcyjny]
kiedy niekiedy (gw.) — czasem. [przypis edytorski]
kiedy, odłożywszy połowę tej pensji na wojsko, sto tysięcy żołnierza stanie przy powadze i obronie jego — dziś popr.: kiedy odłoży połowę tej pensji na wojsko i sto tysięcy żołnierza stanie przy powadze i obronie jego; a.: odłożywszy, otoczy się stu tysiącami wojska. W XVIII w. zasada zgodności podmiotu zdania głównego i imiesłowu uprzedniego czynnego jeszcze nie obowiązywała powszechnie, wzorowano się na języku francuskim, w którym powyższy zwrot brzmiałby poprawnie. [przypis edytorski]
kiedy oni ci polityka wypracują i filozofa — przyjmuje się, że Platon zamierzał napisać trylogię, na którą miałyby się składać dialogi Sofista, Polityk, Filozof, chociaż powstały tylko dwa pierwsze; wskazuje na to również zdanie z początku dialogu Sofista. [przypis edytorski]
kiedy oni nic nie folgowali — objąwszy rządy, posłała Rada Czterystu do króla Agisa (do Dekelei) posłów w sprawie pokoju. Agis nie miał zaufania do nowych rządów i spodziewał się, że wobec takiego przewrotu łatwo zajmie Ateny. Podstąpił więc pod miasto i sprowadził wielkie wojsko ze Sparty, ale nie powiodło mu się. Drugie więc poselstwo przyjął grzeczniej i radził wyprawić posłów do Sparty. Oligarchowie wysłali trzech do Sparty okrętem, ale już wtedy flota na Samos wystąpiła przeciw nowemu rządowi. Marynarze transportowego statku, zapaleni demokraci, zawieźli posłów nie do Sparty, lecz do… Argos. Z trzecim poselstwem pojechał sam Antyfon i Frynichos, chcąc zawrzeć pokój pod każdym warunkiem. Równocześnie zaczęto obwarowywać Eetoneję ([przylądek naprzeciw portu w Pireusie], zob. przypis poniżej). I ci posłowie wrócili z kwitkiem. [przypis tłumacza]
Kiedy oset zakwitnie — w czerwcu. [przypis edytorski]
„Kiedy osoba…” — cytat pochodzący z Ekottara Āgamy (chiń. Zengyi-ahanjing, jap. Zōitu agonkyō). [przypis tłumacza]
Kiedy otoczysz białymi ramiony (…) Niosąc na czole ludzkiej hańby znamię — K. Sterling, Nastroje, Warszawa 1900, s. 22–23. [przypis autorski]